Voortgangsrapportage kwartiermakers: voorzichtig positief beeld

Robuuste diepgang

Uit de voortgangsrapportage: (..) ‘Zo zijn we positief over diverse oorzakenanalyses die door werkgroepen van de NBA zijn opgeleverd met de juiste diepgang. Ook heeft de NBA in samenspraak met de sector zelf plannen gepresenteerd, die verder gaan dan de opdracht die wij als Kwartiermakers hebben gekregen. Hieruit blijkt dat de sector relevante mogelijk ongemakkelijke onderwerpen niet schuwt, zoals het vraagstuk rondom de geheimhoudingsplicht versus de meldingsplicht. Dit signaal past binnen een sector, zoals wij die graag zouden zien. Een sector die voldoende robuust, zelfreinigend en zelf kritisch is/wordt om haar gezag en vertrouwen te herwinnen’. 

Boost voor cultuur, educatie, innovatie

Als aandachtspunt merken de kwartiermakers op dat er nog steeds grote stappen van de sector nodig zijn op het gebied van cultuur, educatie en innovatie. Daarnaast schrijven De Vries en Fonteijn dat het tempo van verandering een uitdaging blijft voor de sector. De kwartiermakers beschrijven ontwikkelingen in de sector ten aanzien van fraude en (dis)continuïteit, cultuur, educatie en innovatie. De kwartiermakers vragen de minister om de vaart erin te houden met het wetsvoorstel toekomst accountancysector. Kaag geeft aan het belang te delen van een voortvarende behandeling; zij zal zich inspannen door het wetsvoorstel voor advies voor te leggen aan de Raad van State. Inmiddels heeft de Ministerraad het wetsvoorstel Toekomst accountancysector vrijdag 14 juli jl. aangenomen zodat doorgeleiding naar de Raad van State kan plaatsvinden.

Geen wettelijke verankering verklaring risicobeheersing

De kwartiermakers pleiten in hun vierde voortgangsrapportage voor wettelijke verankering van een verklaring omtrent risicobeheersing, het zogenaamde ‘in control statement’. Ze wijzen hierbij op de belangrijke rol die de onderneming zelf speelt bij fraude en continuïteit. De minister is het met de kwartiermakers eens dat een verklaring omtrent risicobeheersing belangrijk is om die verantwoordelijkheid van de onderneming en haar bestuur tot uitdrukking te brengen. Wettelijke verankering vindt zij op dit moment echter nog niet nodig. 

Wel uitbreiding van Corporate Governance Code

Minister Kaag herhaalt in haar schrijven aan de Tweede Kamer datgene wat zij eerder tijdens het debat over de toekomst van de accountancysector op 30 maart jl. in de Tweede Kamer stelde: Op dit moment heeft de minister van Financiën een voorkeur voor uitbreiding van de verklaring die reeds is vereist op basis van de Nederlandse Corporate Governance Code. De Code bepaalt reeds dat beursvennootschappen een verklaring moeten afgeven ten aanzien van de verslaggevingsrisico’s. Kaag vindt het voor de hand liggen om deze verplichting uit te breiden naar compliance- en operationele risico’s. Als een uitbreiding van de verklaring in de Code niet wordt opgepakt door de nieuwe Monitoring Commissie die per 1 januari 2023 start, zal Kaag in gesprek gaan met de minister voor Rechtsbescherming om te bezien hoe wettelijke verankering mogelijk is.

Onderzoek audit only

Naast de voortgangsrapportage stuurt minister Kaag de Tweede Kamer ook een onderzoeksrapport naar het audit only-model met appreciatie van de kwartiermakers. SEO onderscheidt in het rapport drie vormen van audit only: een structurele splitsing, een operationele splitsing en transparantie. Bij een structurele splitsing wordt de controletak van een accountantsorganisatie volledig gescheiden van de adviestak en vallen beide niet meer binnen dezelfde onderneming. Een operationele splitsing betekent dat de advies- en controletak van een accountantsorganisatie nog binnen dezelfde onderneming opereren, maar dat de geldstromen tussen de controletak en de rest van de onderneming worden beperkt. Transparantie betreft het inzicht geven van financiële stromen tussen de controle- en adviestak van een accountantsorganisatie, bijvoorbeeld door middel van separate winst- en verliesrekeningen. 

Operationele splitsing interessant

De kwartiermakers zien in het rapport geen aanleiding om de structurele splitsing verder te verkennen. Wel zien de kwartiermakers de meerwaarde van het stellen van nadere eisen aan de transparantie van de controle- en adviestak van accountantsorganisaties. De kwartiermakers zien de operationele splitsing als waardevolle optie indien ingrijpen in de structuur van de accountancysector nodig blijkt. Zij constateren wel dat de vormgeving van de operationele splitsing complex is en in het rapport niet verder wordt uitgewerkt. 

Nadere analyse nodig

De Vries en Fonteijn vragen de minister en de sector daarom om de komende tijd na te denken over de vormgeving van een verdere analyse van de operationele splitsing. De minister gaat graag in op dit verzoek van de kwartiermakers, en zal met hen in gesprek gaan over een nadere analyse van de operationele splitsing, zodat alle beleidsopties in beeld zijn bij de uiteindelijke weging van de structuurmodellen die plaatsvindt nadat alle drie de onderzoeken naar structuurmodellen zijn afgerond.

De brief van minister Kaag van Financiën is te downloaden via de website van de Rijksoverheid.

Gerelateerd

• Reactie Kwartiermakers op onderzoek audit-only model
• Ontwikkelingen Wta-domein
• Dossier Toekomst wettelijke controledomein