NBA, VEB en Eumedion: "Verklaar Wetsvoorstel toekomst accountancysector niet controversieel"

Het Wetsvoorstel toekomst accountancy strekt tot invoering van maatregelen om de kwaliteit van de wettelijke controle duurzaam te verbeteren. De maatregelen hebben betrekking op zes OOB-vergunninghouders die beursgenoteerde ondernemingen en andere zogenaamde organisaties van openbaar belang controleren én 229 reguliere vergunninghouders, opererend in het controleplichtige mkb. Met de voorgestelde maatregelen wordt uitvoering gegeven aan de kabinetsreactie op het rapport van de Commissie toekomst accountancysector.

SRA: zorgen om impact op mkb nog steeds actueel

In juli 2021 werd het wetsvoorstel ter consultatie aangeboden en konden stakeholders op de voorgestelde maatregelen reageren. Ook SRA reageerde vanuit 'mkb-perspectief' op het wetsvoorstel en de bijbehorende consultatie Audit Quality Indicators. In een zorgvuldig en onderbouwde reactie formuleerde SRA de impact van de vele maatregelen en de weerslag daarvan op accountantsorganisaties werkzaam in en voor het controleplichtige mkb. Deze zorgen voor zowel reguliere vergunninghouders als de controleplichtige mkb-ondernemingen zijn nog steeds actueel. 

Kabinetsadviseurs: aanpassing wetsvoorstel noodzakelijk

Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) adviseerde in september 2021 het wetsvoorstel niet in te dienen, tenzij met de adviespunten rekening is gehouden.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gaf op 10 mei 2022 een kritisch advies over de voorgestelde Wet toekomst accountancysector aan minister Kaag van Financiën. Daarop paste zij het wetsvoorstel aan. De AP heeft het aangepaste voorstel bestudeerd en concludeert dat dit de privacy van accountants nog steeds onvoldoende beschermt.

Op basis van de reacties werd het aangepaste wetsvoorstel in augustus 2022 openbaar dat volgens de parlementaire lijn door het kabinet voor advies naar de Raad van State werd gestuurd. Ook deze onafhankelijke kabinetsadviseur concludeerde in december 2022 dat aanpassing van het wetsvoorstel en de toelichting daarbij nodig is. SRA herkende daarbij veel van de eigen opmerkingen en overwegingen die de Raad van State in haar advies aan de regering schrijft.

Tweede Kamer: het mkb verzuipt

In maart 2022 vond een debat rond 'de toekomst van de accountancysector' in de Tweede Kamer plaats. De gesprekken die SRA had met Kamerleden over de impact en stapeling van maatregelen op het goede werk van reguliere vergunninghouders, wierpen hun vruchten af. De minister werd gevraagd naar de impact op het controleplichtige mkb en de door SRA gewenste mkb-toets, alsook naar regeldruk en kosten, schaal en complexiteit, en behapbaarheid c.q. coulance voor het mkb. De minister zegde onder meer toe om de gevolgen voor het mkb – met name ook in het kader van de AQI’s - te bespreken, te monitoren en dit naar de Kamer terug te koppelen.

Voor het accountancydebat dit jaar, gaf SRA de leden van vaste commissie Financiën de boodschap 'Het mkb verzuipt' mee. VVD-Kamerlid Heinen in het debat met de minister van Financiën: "Het lachen vergaat je wel als je kijkt wat de gevolgen zijn van wetgeving voor de kleinere accountantskantoren. Nog meer regeldruk, werkdruk, hogere kosten, een afvinkcultuur en een leegloop uit de sector. Dit komt de kwaliteit niet ten goede. En dat brengt het hele mkb in de problemen." Minister Kaag zegde  onder andere toe te bekijken hoe zij de verscheidenheid en diversiteit van de inmiddels 229 tellende reguliere vergunninghouders kan waarborgen bij de indiening van een wetsvoorstel. "Dat is ook van belang voor de mkb-ondernemer."

Mkb-toets en regeldruk

Minister Kaag zegde de Tweede Kamer ook toe om de door SRA gewenste mkb-toets op het wetsvoorstel te laten uitvoeren. SRA stuurde ín dat kader op verzoek van de dossierhouders bij het Ministerie een overzicht van de regeldruk en kosten die gepaard gaan met deze maatregelen uit het Wetsvoorstel toekomst accountancysector. 

Inmiddels heeft op 11 juli jl. ook de mkb-toets plaatsgevonden in de vorm van een rondetafelgesprek van negen reguliere vergunninghouders (zeven SRA-leden) met de beleidsmedewerkers van het ministerie van Financiën. Zij hebben op basis van concrete voorbeelden en praktijkervaringen input gegeven over bijvoorbeeld de werkbaarheid, uitvoerbaarheid, proportionaliteit, knelpunten en mogelijk alternatieven van maatregelen uit het wetsvoorstel. Daarnaast zullen deze zomer nog enkele vervolggesprekken plaatsvinden. De bevindingen van de mkb-toets zullen worden meegenomen in de Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel. 

Stand van zaken nu

In de aanbiedingsbrief bij de laatste rapportage van de kwartiermakers aan de Tweede Kamer (7 juli 2023), geeft de minister van Financiën aan het Wetsvoorstel toekomst accountancysector na uitvoering van de mkb-toets naar de Tweede Kamer te willen sturen. De mkb-toets heeft net plaats gevonden en zal op dit moment nog niet zijn verwerkt in het wetvoorstel. De Kwartiermakers toekomst accountancysector geven in hun zesde rapportage aan dat zij hun eindrapportage voor 1 november a.s. zullen aanbieden. Eerder werd de wens in de Tweede Kamer geuit om ook deze eindrapportage te willen meewegen bij het wetsvoorstel.

Het Wetsvoorstel toekomst accountancysector zal niet eerder dan na het zomerreces naar de Tweede Kamer gestuurd kunnen worden. Met de val van het kabinet op 7 juli jl. heeft het kabinet echter een demissionaire status. Een demissionair kabinet wordt niet geacht om belangrijke politieke beslissingen te nemen. Het zal geen belangrijke wetsvoorstellen voor behandeling naar de Kamer sturen en wetsvoorstellen die daar al in behandeling zijn, worden niet behandeld tot na de verkiezingen en de kabinetsformatie.

Wel of niet controversieel?

Mede gezien het controversieel verklaren van het dossier accountancy in de vorige demissionaire periode (januari 2021-januari 2022), de eerder genoemde soms stevige kritiek van de Raad van State, Autoriteit Persoonsgegevens en de Adviescollege Toetsing Regeldruk op het Wetsvoorstel toekomst accountancysector hebben én de noodzakelijke aanpassingen van het Wetsvoorstel onder meer op basis van de nog uit te voeren mkb-toets, lijkt het legitiem te stellen dat ook nu het dossier accountancy controversieel wordt verklaard. 

Het is de Tweede Kamer die daarover besluit. Op 6 september a.s. vindt de procedurevergadering van de Vaste Kamercommissie voor Financiën plaats, waarin de groslijst wordt opgesteld van zaken die volgens de commissie controversieel moeten worden geplaatst. Hierbij gaat het om fiscale en accountancy dossiers. De groslijsten van alle commissies in de Tweede Kamer worden vervolgens geagendeerd en besproken in de plenaire vergadering, waarna stemming plaatsvindt. Deze plenaire vergadering vindt plaats op dinsdag 12 september a.s.

Lees verder:

• Brief NBA, VEB en Eumedion