Rapporteren controleaanpak frauderisico's in de controleverklaring
De NBA heeft een concept Handreiking Rapporteren in de sectie 'Controleaanpak frauderisico's in de controleverklaring' ter consultatie aangeboden. De handreiking moet guidance bieden om te komen tot deze sectie en gaat onder meer in op de verantwoordelijkheden van de accountant, het bestuur en de met governance belaste personen en de vertrouwelijkheid. Ook bevat de handreiking rapporteringsscenario’s en voorbeeldteksten voor de sectie 'Controleaanpak frauderisico's'.
SRA heeft inmiddels gereageerd op de Handreiking. Voor accountants in het reguliere (controleplichtige mkb-) segment heeft de verplichte rapportering immers een grote impact, aangezien alleen het OOB-segment bekend was met het rapporteren van kernpunten. Specifieke aandacht voor deze nieuwe rapportageverplichting en ondersteuning van en communicatie richting zowel reguliere vergunninghouders als controleplichtige mkb-entiteiten (kortom: een ketenaanpak), is dan ook van uiterst belang.
Eigen dynamiek controleplichtige mkb
De regelgeving voor controleplichtige ondernemingen op het gebied van externe verslaggeving (BW2 titel 9 en RJ) is niet gewijzigd. Daarom is het niet uit te sluiten dat accountants in de praktijk tegen situaties aan kunnen lopen, waarbij discussies met gecontroleerde entiteiten ontstaan over de mate van de in de jaarrekening en of het bestuursverslag op te nemen toelichting over fraude en continuïteit. Vragen die wijzen op ‘Waar staat dat dan in de regelgeving?‘ zullen dan mogelijk niet beantwoord kunnen worden. Zo ontstaat ongewenste ruis in de keten. Hiervoor moet een oplossing worden gezocht.
De verplichte rapportering over de controleaanpak van frauderisico’s zal in dat kader wellicht wel werken in situaties waarin de accountant mede optreedt als behoeder van de belegger, bij de verantwoordingen van organisaties van openbaar belang. Maar veel van de reguliere vergunninghouders controleren ondernemingen (familiebedrijven, dga-situatie) waarbij geen externe financiers, beleggers, private equity en/of trustfondsen zijn betrokken. Er is hier aldus sprake van een geheel andere dynamiek dan in het segment van organisaties van openbaar belang.
Awareness & communicatie!
De accountant in het controleplichtige mkb wordt in deze situaties immers aanvullend voor hele andere uitdagingen gesteld. Deze liggen -naast de context van de voorliggende verplichte rapportering- voornamelijk op het terrein van communicatie, want de NV COS is niet veranderd. Eerder verwezen we al naar de knelpunten die ontstaan vanwege ongewijzigde regelgeving vanuit de RJ en BW2 titel 9.
Naast aan de ene kant de grotere benodigde aandacht voor (de rapportering over) frauderisico’s door de accountant, zal de onderneming aan de andere kant aan de accountant in het kader van de beheersing van AO/IB vragen om bijvoorbeeld mee te denken over de opzet van een oorzaken/risicoanalyse binnen de onderneming zelf. In andere situaties neemt de onderneming bijvoorbeeld de eigen verantwoordelijkheid niet. Hoe ga je als accountant om met zulke situaties en uitdagingen, juist in relatie tot frauderisico(analyses)? De voorliggende handreiking gaat niet in op deze materie (die de hele keten aangaat), en die we in de praktijk veelvuldig (gaan) zien.