Reactie SRA op NBA Consultatie Kwaliteitsmanagement tweede tranche

Gezien de samenhang tussen de Verordening, Nadere Voorschriften en Standaarden had het de voorkeur van SRA gehad om geen onderscheid aan te brengen tussen een eerste en tweede tranche. Bovendien zou het voor de hand gelegen hebben om de vertaling van ISQM2 in SKM2 (Standaard voor Kwaliteitsmanagement 2) in dezelfde consultatieronde mee te nemen.  Hiervan is nu geen sprake.

Van beheersen naar managen

De beroepsorganisatie geeft aan dat meerdere accountantskantoren ISQM1 al vanwege hun internationale netwerk hebben ingevoerd. Om kleinere kantoren te helpen zal de NBA onder andere een Quality Management Toolkit vertalen die aangepast  aan de Nederlandse situatie wordt uitgebracht. SRA heeft aangegeven dat tussen het type ‘kantoren met een lidmaatschap van een internationaal netwerk’ en 'kleinere kantoren', er ook een groot aantal type kantoren bestaat dat nog met de implementatie van deze nieuwe Nadere Voorschriften en Standaard moet aanvangen. 

Het vaktechnisch uitleggen wat de overgang van het toepassen van een kwaliteitsbeheersings-systeem naar een kwaliteitsmanagementsysteem inhoudt, zal hierbij niet het grootste probleem zijn. Anders wordt dat voor het operationaliseren hiervan. Hierin zullen kantoren effort moeten steken: we noemen het herbeoordelen en invoeren van (nieuwe) procedures, het analyseren van te nemen maatregelen, wie doet wat?, alsmede het investeren in en toepassen van nieuwe applicaties / IT, et cetera. 

Meer guidance voor implementeren en internaliseren

Het operationaliseren van de NV KM houdt ook in dat kantoren daadwerkelijk hiernaar handelen op basis van toepassing van een PDCA-methodiek (Plan-Do-Check-Act). Met deze methodiek kunnen kantoren sturen, - rekening houdend met hierbij geïdentificeerde risico’s en te nemen (monitor-, en herstel-)maatregelen -,  en bepalen of geformuleerde kwaliteitsdoelstellingen worden gerealiseerd. 

Deze methodiek geldt voor de hele organisatie: niet alleen voor de auditpraktijk maar ook voor alle opdrachten die onder deze regelgeving worden geschaard. 

Volledige implementatie en internalisering van de NV KM, vergt van kantoren een enorme inspanning. Een voorbereidingsperiode voor reguliere vergunninghouders van één jaar en voor de overige kantoren van twee jaar, is alleen haalbaar indien er veel meer guidance wordt verstrekt: bijeenkomsten en webinars, handreikingen toegespitst op het opzetten van een Risk Control Framework, of het nader duiden van het element ‘schaalbaarheid’ dat onder meer een belangrijke wijziging is voor kantoren die voorheen nog onder het verlicht regime vielen.  

Duiding termijnen

Naast de praktische uitwerking voor kantoren, vroegen we de NBA ook om nadere duiding van termijnen voor inwerkingtreding van de NV KM: Geldt voor reguliere vergunninghouders (lees: kantoren met een Wta-vergunning) nu dat per 1 januari 2026 het toe te passen kwaliteitsmanagementsysteem in opzet aanwezig moet zijn, of geldt dat er dan al reeds naar gehandeld (bestaan en werking) is? Indien de eerste werking c.q. uitleg van toepassing is, dan houdt dit bijvoorbeeld in dat monitor- en herstelwerkzaamheden pas voor de eerste maal in het kalenderjaar 2026 (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kantoren zonder Wta-vergunning in het kalenderjaar 2027. 

Daarnaast bestaat onduidelijkheid rond de verwerking van mogelijke wijzigingen uit de consultatiereacties in de ontwerpverordening. De NBA is voornemens de huidige VAO in te trekken en de gewijzigde VAO na verwerking van de consultatiereacties uit te brengen als VAO 2025. De ontwerpverordening voor de VA0 2025 moet uiterlijk twee maanden voor de ledenvergadering ( 9 december 2024) beschikbaar worden gesteld. Aangezien de deadline van deze consultatie Kwaliteitsmanagement voor de tweede tranche binnen de periode van twee maanden valt, vragen we ons hoe de NBA wijzigingen of amendementen verder verwerkt.